Cách sơ cứu đột quỵ và những điều cần lưu ý!

Đột quỵ là môt trong những tình huống nguy hiểm. Việc xử lý đột quỵ càng sớm thì khả năng người bệnh đối mặt với nguy cơ tử vong và các di chứng sau đột quỵ càng giảm. Tuy nhiên, kỹ thuật sơ cứu cần được thực hiện nhanh chóng, chính xác theo hướng dẫn. Dưới đây là cách xử lý khi gặp người đột quỵ và những điều cần lưu ý!

Dấu hiệu nhận biết đột quỵ

Đột quỵ (tai biến mạch máu não) thường xảy ra đột ngột và tiến triển rất nhanh. Các dấu hiệu nhận biết sớm có thể nhớ bằng quy tắc FAST (Face – Arm – Speech – Time):

Mặt (Face):

• Miệng méo xệch, nụ cười lệch một bên.
• Một bên mặt tê yếu, sụp mí mắt.

Tay (Arm): Yếu, tê hoặc liệt tay chân một bên (không nâng nổi tay).

Lời nói (Speech):

• Nói khó, nói ngọng, không rõ ràng.
• Hiểu chậm, không trả lời đúng câu hỏi.

Thời gian (Time): Khi có dấu hiệu trên, cần gọi cấp cứu ngay lập tức. Mỗi phút trôi qua, hàng triệu tế bào não bị chết.

Ngoài ra, có thể gặp thêm các triệu chứng:

• Đau đầu dữ dội, đột ngột, không rõ nguyên nhân.
• Chóng mặt, mất thăng bằng, đi loạng choạng.
• Mờ mắt hoặc mất thị lực một/both mắt.
• Lú lẫn, mất ý thức thoáng qua.

Lưu ý khi nghi ngờ đột quỵ, tuyệt đối không tự ý cử động, không cho ăn uống, cần gọi cấp cứu ngay để đưa đến bệnh viện có khả năng can thiệp mạch máu não càng sớm càng tốt.

Cách cấp cứu người bị đột quỵ đúng cách

Đột quỵ có thể xảy ra bất ngờ, khiến người bệnh mất thăng bằng, bất tỉnh hoặc ngã xuống. Nếu nghi ngờ bản thân hoặc người xung quanh bị đột quỵ, hãy nhanh chóng và bình tĩnh thực hiện các bước sơ cứu sau:

Nhận biết nhanh người bị đột quỵ

Người bị đột quỵ thường sẽ có những dấu hiệu như đột ngột bị yếu, liệt nửa mặt – tay – chân, khó nói, mát thăng bằng hoặc mất ý thức. Lúc này cần xác định nhanh chóng thời điểm bắt đầu các triệu chứng (điều này rất quan trọng cho bác sĩ quyết định hướng điều trị).

Gọi ngay cấp cứu

Dù trong bất kỳ hoàn cảnh nào cũng cần sự bình tỉnh, tuyệt đối, không cho người bệnh ăn hoặc uống bất kỳ thứ gì và không tự ú di chuyển người bệnh, nhanh chóng gọi ngay cho cấp cứu. Tốt nhất là không tự ý chở bệnh nhân bằng xe máy.

Cách sơ cứu cho người bệnh trong lúc chờ xe cấp cứu

Trong lúc chờ sự giúp đỡ từ y tế, bạn cần tiến hành sơ cứu thông qua các bước:

• Kiểm tra nhịp thở. Nếu người bệnh không thở, tiến hành hô hấp nhân tạo.
• Nếu khó thở, nới lỏng các vật dụng bó sát như khăn, cà vạt, thắt lưng…
• Nếu ngừng tim, thực hiện ép tim ngoài lồng ngực.
• Dùng khăn quấn quanh ngón tay để lấy đờm, dãi trong miệng; tháo răng giả (nếu có), tuyệt đối không đặt vật gì vào miệng người bệnh.
• Giữ ấm bằng cách đắp chăn nhẹ.
• Trấn an và khuyến khích người bệnh giữ bình tĩnh.
• Nếu có liệt tay chân, cần nhiều người hỗ trợ khi di chuyển bệnh nhân.
• Quan sát kỹ các biểu hiện để theo dõi diễn tiến.

Những lưu ý cần tránh khi sơ cứu người bị đột quỵ

Để đảm bảo an toàn cho người bệnh, cần tránh những điều sau khi sơ cứu cho người bị đột quỵ:

• Không để nạn nhân nằm ngửa: Thay vào đó, hãy đặt người bệnh nằm nghiêng để phòng tránh nguy cơ sặc nếu có nôn ói. Tư thế này giúp dịch nôn thoát ra ngoài dễ dàng và ngăn ngừa tắc nghẽn đường thở. Nếu để nằm ngửa, lưỡi có thể tụt về phía sau gây bít đường thở, đặc biệt nếu người bệnh rơi vào trạng thái hôn mê.
• Không cho ăn, uống hay tự ý dùng thuốc: Việc cố gắng cho người bệnh ăn hoặc uống có thể gây sặc, nghẹn hoặc làm tình trạng trở nên nghiêm trọng hơn.
• Tuyệt đối không dùng kim chích đầu ngón tay hoặc ngón chân: Đây là quan niệm dân gian sai lầm, không có cơ sở khoa học và có thể gây tổn thương không cần thiết.
• Không cạo gió: Cạo gió không giúp cải thiện tình trạng đột quỵ và có thể làm chậm trễ việc đưa người bệnh đến cơ sở y tế.
• Không để bệnh nhân nằm yên một chỗ quá lâu: Hãy nhanh chóng gọi cấp cứu và chuẩn bị đưa người bệnh đến bệnh viện càng sớm càng tốt để được điều trị kịp thời. Thời gian là yếu tố quyết định trong việc cứu sống và giảm thiểu di chứng do đột quỵ.

Sơ cứu đột quỵ đúng cách và kịp thời có thể tạo ra sự khác biệt giữa sự sống và cái chết, giữa phục hồi và để lại di chứng nặng nề. Vì vậy, việc trang bị kiến thức về sơ cứu đột quỵ là điều vô cùng cần thiết để mỗi người có thể chủ động xử lý khi tình huống khẩn cấp xảy ra, góp phần bảo vệ sức khỏe và tính mạng cho bản thân và những người xung quanh.

Tìm hiểu thêm: Đột quỵ: Dấu hiệu nhận biết và phòng ngừa đột quỵ