Bệnh suy thận cần kiêng Protein, Natri, Kali, phospho – Tại sao?

Vì sao người suy thận cần kiêng Protein (chất đạm)?

Protein là dưỡng chất giúp phát triển và sửa chữa những tổn thương của cơ thể. Tuy nhiên, khi chuyển hóa, protein lại sinh ra những chất thải như ure, creatinine. Khi chức năng thận suy giảm, những chất thải này không được đào thải kịp thời, chúng tích tụ và khiến cơ thể nhiễm độc. phổ biến là nhiễm độc ure với các biểu hiện: mệt mỏi, chán ăn, buồn nôn,…

Tuy nhiên, không phải kiêng hoàn toàn protein, mà người bệnh suy thận cần kiểm soát lượng protein nạp vào và chọn loại protein phù hợp cho tình trạng bệnh, tránh tình trạng suy dinh dưỡng.

Khuyến cáo lượng protein cho người bệnh suy thận theo từng giai đoạn.

• Người bệnh suy thận giai đoạn 1 & 2: có thể ăn khoảng 0,8g protein/kg cân nặng/ngày. (Ví dụ: Người nặng 50kg, lượng đạm cho phép hằng ngày: 0,8 x 50 = 40g đạm/ngày.)
• Người suy thận giai đoạn 3: lượng đạm cần khoảng 0,6 gram/kg cân nặng/ngày.
• Người suy thận giai đoạn 4: lượng đạm có thể từ 0,4 – 0,6 gram/kg cân nặng/ngày.
• Người đang chạy thận: Đối với người đang lọc máu định kỳ, lượng đạm cần thiết mỗi ngày là 1,2 gram/kg cân nặng để bồi hoàn lượng đạm bị mất đi trong khi lọc máu.

Nguồn Protein chất lượng cao dành cho người suy thận.

• Lòng trắng trứng: khoảng 6g protein / 2 lòng trắng trứng
• Thịt trắng (thịt gà bỏ da, thịt nạc lợn,…): khoảng 20-22g protein / 100g
• Cá trắng (cá rô, cá lóc, cá tuyết cá chẻm,…): khoảng 18-22g protein / 100g
• Đậu phụ (ăn với lượng vừa phải): khoảng 8g protein / 100g
• Sữa công thức cho người suy thận (thành phần dưỡng chất được nghiên cứu kỹ lưỡng phù hợp cho người suy thận. Đọc kỹ hướng dẫn sử dụng trước khi dùng).

Vì sao người suy thận cần kiêng natri (muối ăn)?

Natri (muối ăn) khiến cơ thể giữ nước, làm tăng áp lực lên tim và thận, khiến tình trạng cao huyết áp, suy thận và các biến chứng của suy thận như phù nề trở nên nghiêm trọng hơn. Do đó, người suy thận nên cắt muối ra khỏi khẩu phần ăn của mình.

Lời khuyên về việc ăn nhạt ở người suy thận.

• Giảm muối xuống dưới 2 gram/ngày (tương đương 1/2 thìa cafe muối).
• Kiêng các loại nước chấm như nước mắm, nước tương, mắm nêm,… Các loại đồ hộp và cả thực phẩm chế biến sẵn.
• Thay thế muối bằng các gia vị tự nhiên như chanh, tỏi, hành.

Vì sao người suy thận cần kiêng kali?

Kali là dưỡng chất quan trọng đối với cơ bắp và góp phần điều hòa nhịp tim. Bình thường, thận giúp duy trì cân bằng kali trong máu. Khi chức năng thận suy giảm, kali dễ bị tích tụ, gây tăng kali máu, có thể gây rối loạn nhịp tim, thậm chí ngừng tim đột ngột.

Lượng kali khuyến cáo bổ sung ở người suy thận

• Giai đoạn 1-2: Lượng cali cần khoảng 2.000 – 3.000 mg/ngày
• Giai đoạn 3-4: Lượng kali cần khoảng 1.500 – 2.500 mg/ngày
• Giai đoạn 5 và chạy thận: Lượng kali cần khoảng 2.000 mg/ngày (vì kali có thể được lọc qua máy chạy thận).

Những loại thực phầm chứa nhiều kali người suy thận cần tránh.

• Trái cây giàu kali: Chuối, cam, bơ, kiwi, dưa hấu, dưa lưới, lựu, đào, mận, chà là, nho khô.

Thay thế: Táo, lê, dâu tây, dứa, việt quất.

• Rau củ giàu kali: Rau chân vịt, bông cải xanh, cà chua, khoai tây, khoai lang, bí đỏ, măng, nấm, củ dền…

Thay thế: Bắp cải, rau muống, su hào, dưa leo, bí xanh, củ cải trắng…

• Thực phẩm chế biến sẵn: Đồ hộp, xúc xích, thịt nguội, nước ép đóng chai, nước dừa, nước tăng lực
• Các loại hải sản: Cá hồi, cá thu, tôm, cua, hàu,…

Thay thế: Cá trắng (cá lóc, cá rô, cá basa).

• Các loại hạt: hạnh nhân, óc chó, hạt điều, đậu lăng.

Thay thế: đậu xanh, đậu nành (ăn vừa phải).

• Đồ uống và gia vị: Cà phê, socola, cacao, sữa tươi, nước cam, mật mía, nước sốt cà chua, bột nêm, nước mắm.

Thay thế: Trà thảo mọc, sữa chuyên biệt cho người suy thận, gia vị thảo mộc.

Mẹo kiểm soát lượng kali cho người suy thận

• Ngâm nước và luộc rau củ trước khi ăn để loại bớt kali.
• Chọn thực phẩm ít kali như táo, dứa, bắp cải, bí đỏ.
• Kiểm tra kali máu định kỳ để điều chỉnh chế độ ăn hợp lý.

Vì sao người suy thận cần kiêng phospho?

Photpho là khoáng chất có hầu hết trong những loại thực phẩm. Photpho cùng canxi và vitamin D giúp duy trì hệ xương khớp vững chắc. Thận khỏe mạnh sẽ giúp giữ lại lượng photpho vừa đủ cho cơ thể. Khi thận hoạt động kém, photpho sẽ bị tích tụ dư thừa trong máu dẫn đến tăng Phospho máu.

Biến chứng tăng phospho máu

• Loãng xương: Phospho cao làm canxi bị rút ra khỏi xương, khiến xương giòn, dễ gãy.
• Vôi hóa mạch máu: Canxi dư thừa lắng đọng trong mạch máu, làm tăng nguy cơ đột quỵ, nhồi máu cơ tim.
• Ngứa ngáy, mệt mỏi do rối loạn chuyển hóa khoáng chất.

Thực phẩm giàu phospho người suy thận cần kiêng

• Sữa, phô mai, sữa chua.
• Các loại hạt, đậu nành, đậu phộng, hạnh nhân.
• Nội tạng động vật (gan, tim, thận, não).
• Thực phẩm chế biến sẵn, nước ngọt có gas (chứa axit phosphoric).

Mẹo kiểm soát lượng phospho cho người suy thận

• Chọn thực phẩm ít phospho như gạo trắng, khoai môn, bắp cải.
• Dùng chất kết dính phospho (theo chỉ định của bác sĩ).
• Nấu chín kỹ thực phẩm, ngâm nước trước khi chế biến để giảm bớt lượng phospho.

Người suy thận nên ăn uống như thế nào?

Chế độ ăn hợp lý giúp làm chậm tiến triển bệnh thận, giảm biến chứng và duy trì sức khỏe tốt hơn. Vì thế người bệnh không chỉ tuân thủ phác đồ điều trị của bác sĩ, mà cần kiểm soát tốt chế độ ăn của mình. Một số lưu ý khi ăn uống cho người suy thận:

• Hạn chế protein nhưng chọn loại chất lượng cao.
• Giảm muối tối đa để kiểm soát huyết áp và phù nề.
• Kiểm soát kali để tránh rối loạn tim mạch.
• Giảm phospho để bảo vệ xương và mạch máu.

Nếu bạn hoặc người thân mắc bệnh suy thận, hãy theo dõi chế độ ăn uống cẩn thận và tham khảo ý kiến bác sĩ để có hướng dẫn phù hợp nhất!

Bệnh nhân suy thận mạn nên ăn gì?