Suy thận mạn giai đoạn 3 là thời điểm chức năng thận đã suy giảm đáng kể nhưng chưa đến mức cần lọc máu. Trong giai đoạn này, việc kiểm soát chế độ ăn. Đặc biệt là bổ sung protein (đạm) một cách hợp lý đóng vai trò cực kỳ quan trọng trong việc ngăn chặn biến chứng và làm chậm quá trình tiến triển đến suy thận giai đoạn 4.
Vì sao người suy thận giai đoạn 3 cần kiểm soát lượng đạm?
Protein là dưỡng chất thiết yếu giúp duy trì khối cơ, hệ miễn dịch và các chức năng sinh học quan trọng khác. Tuy nhiên, quá trình chuyển hóa protein sẽ tạo ra các chất thải nitơ như ure, creatinin – những chất này cần được thận bài tiết. Khi thận suy, việc đào thải bị hạn chế, dẫn đến tích tụ độc tố, gây ra:
- Mệt mỏi, chán ăn
- Nhiễm độc, buồn nôn
- Rối loạn điện giải
- Tăng tốc tiến triển suy thận
Vì vậy, hạn chế đạm một cách khoa học sẽ giúp người bệnh:
- Giảm gánh nặng lọc của thận
- Kiểm soát nồng độ ure máu và các chất thải nitơ
- Trì hoãn thời điểm cần lọc máu
Nguyên tắc bổ sung đạm đúng cách cho người suy thận
Lượng protein phù hợp
Theo khuyến cáo, người suy thận giai đoạn 3 nên bổ sung 0.6 – 0.8g protein/kg cân nặng/ngày.
Ví dụ: Người nặng 70kg × 0.8 = tối đa 56g protein/ngày.
Lưu ý: Việc tính toán nên được cá nhân hóa theo tư vấn của bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng chuyên khoa thận.
Ưu tiên protein chất lượng cao
Protein chất lượng cao là loại dễ hấp thu, đầy đủ acid amin thiết yếu và ít tạo ra chất thải độc hại. Một số thực phẩm giàu protein chất lượng cao phù hợp cho người suy thận giai đoạn 3:
- Thịt cá trắng như cá basa, cá rô phi, cá thu, cá quả
- Thịt nạc: gà, heo (bỏ da, chế biến sạch như luộc, hấp)
- Sữa dinh dưỡng chuyên biệt cho người suy thận (được kiểm soát đạm, kali, phospho)
- Lòng trắng trứng – nguồn đạm tinh khiết và dễ hấp thu nhất
- Đậu phụ: có thể dùng nhưng nên kiểm soát lượng do chứa nhiều kali và phospho
Những điều cần tránh khi bổ sung protein ở bệnh nhân suy thận
Tránh dùng quá nhiều đạm thực vật
Mặc dù đạm thực vật được đánh giá là lành mạnh, nhưng lại chứa nhiều kali và phospho – làm tăng gánh lọc cho thận
Tránh thực phẩm giàu purin và cholesterol
Những loại thực phẩm giàu purin và cholesterol sẽ khiến thận lọc nhiều hơn, gây áp lực lên thận cũng như gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm cho bệnh nhân. Những loại thực phẩm giàu purin và cholesterol:
- Nội tạng động vật
- Lòng đỏ trứng
- Thịt đỏ (bò, dê, cừu…)
Hạn chế chiên rán, dù là dầu thực vật thì khi đun nóng vẫn có thể bị oxy hóa, tăng nguy cơ viêm nhiễm và tổn thương mạch máu thận.
Lời khuyên từ các chuyên gia
- Không nên tự ý ăn kiêng hoặc cắt giảm đạm quá mức, dễ gây suy dinh dưỡng và teo cơ.
- Nên phối hợp tăng năng lượng từ tinh bột và chất béo tốt (như dầu oliu, dầu mè) để giảm nhu cầu sử dụng protein làm năng lượng.
- Theo dõi xét nghiệm máu định kỳ và tham khảo ý kiến bác sĩ thận học để điều chỉnh khẩu phần đạm phù hợp với từng cá nhân.
Việc bổ sung protein đúng cách cho người suy thận giai đoạn 3 không chỉ là dinh dưỡng, mà còn là một phần trong chiến lược điều trị để bảo tồn chức năng thận, ngăn biến chứng và trì hoãn lọc máu. Hãy ăn đúng – ăn đủ – ăn khoa học, và luôn đồng hành cùng bác sĩ chuyên khoa để có phác đồ phù hợp nhất.
Tìm hiểu thêm: Thực đơn cho bệnh nhân suy thận giai đoạn 3