Chạy thận nhân tạo là gì: cơ chế và các biến chứng thường gặp khi chạy thận!

Chạy thận nhân tạo là một trong những phương pháp điều trị bắt buộc đối với bệnh nhân suy thận mạn giai đoạn cuối. Tuy nhiên, quá trình này không hề đơn giản và có thể xuất hiện nhiều biến chứng nguy hiểm trước, trong hoặc sau khi lọc máu. Nhận biết sớm và xử lý kịp thời những biến chứng này sẽ giúp tăng hiệu quả điều trị, giảm thiểu rủi ro và cải thiện chất lượng sống cho người bệnh.

Chạy thận nhân tạo là gì?

Chạy thận là một trong những phương pháp điều trị thay thế thận (Renal Replacement Therapy – RRT), còn được gọi là chạy thận nhân tạo. phương pháp này áp dụng để lọc chất thải và nước từ máu, giống với thận đã làm khi còn khỏe. Phương pháp này giúp cân bằng các khoáng chất quan trọng như: kali, natri và canxi trong máu. Chạy thận có thể giúp người bệnh cảm thấy khỏe hơn hoặc duy trì sự sống, nhưng nó không phải là cách chữa bệnh suy thận.

Quá trình chạy thận diễn ra như thế nào?

Trước khi tiến hành chạy thận nhân tạo, người bệnh cần phẫu thuật để nối thông động tĩnh mạch nhằm tăng lưu lượng máu đến máy lọc thận và từ máy trở lại cơ thể.

Chuẩn bị trước khi chạy thận

Quá trình chuẩn bị bắt đầu từ vài tuần đến vài tháng trước khi điều trị. Bác sĩ sẽ tạo một đường tiếp cận vào mạch máu để lấy máu ra và đưa máu đã lọc trở lại. Thời gian hồi phục sau phẫu thuật là cần thiết trước khi bắt đầu điều trị. Có ba phương pháp chạy thận chính:

• Lỗ rò động tĩnh mạch (AV fistula):  Đây là phương pháp tạo kết nối giữa động mạch và tĩnh mạch, thường ở cánh tay ít sử dụng. Lỗ rò cần khoảng 6 tuần để hồi phục trước khi sử dụng, có thể kéo dài trong nhiều năm. Đây là phương pháp an toàn, hiệu quả nhất.
• AV ghép (AV graft): Nếu mạch máu quá nhỏ, bác sĩ sẽ dùng một ống nhựa tổng hợp để nối động mạch và tĩnh mạch. Thời gian hồi phục là khoảng 2 tuần, cho phép bắt đầu chạy thận nhân tạo sớm hơn. Tuy nhiên, phương pháp này có nguy cơ nhiễm trùng cao hơn và có thể cần thay mảnh ghép sau vài năm.
• Ống thông tĩnh mạch trung ương: Dùng trong trường hợp khẩn cấp, khi cần chạy thận nhân tạo ngay lập tức. Một ống nhựa được đưa vào tĩnh mạch lớn ở cổ hoặc gần háng, nhưng chỉ sử dụng tạm thời.

Quá trình chạy thận nhân tạo:

Trong quá trình này, bạn sẽ ngồi hoặc nằm trên ghế. Kỹ thuật viên sẽ đặt hai kim vào cánh tay tại vị trí lỗ rò hoặc mảnh ghép. Máy bơm sẽ rút máu từ cơ thể, đưa qua máy lọc để loại bỏ muối, chất thải và chất lỏng, sau đó máu sạch được đưa trở lại cơ thể qua kim thứ hai. Nếu sử dụng ống thông, máu sẽ chảy ra từ một cổng và trở lại qua cổng thứ hai.

Những biến chứng cấp tính thường gặp khi chạy thận

Chạy thận nhân tạo là một phương pháp điều trị quan trọng cho những người bị suy thận giai đoạn cuối, nhưng nó cũng tiềm ẩn một số tai biến và biến chứng. Dưới đây là các tai biến có thể xảy ra khi chạy thận nhân tạo:

• Huyết áp thấp (hạ huyết áp)
• Chuột rút cơ
• Nhiễm trùng
• Phản ứng dị ứng
• Mất cân bằng điện giải
• Tắc nghẽn hoặc hư hỏng lỗ thông mạch (AV fistula) hoặc AV ghép
• Hội chứng mất cân bằng lọc máu (Dialysis Disequilibrium Syndrome)
• Chảy máu
• Rối loạn nhịp tim
• Thiếu máu

Chạy thận ở đâu uy tín

Chạy thận nhân tạo có thể thực hiện tại bệnh viện, trung tâm điều trị hoặc tại nhà. Tại trung tâm, mỗi lần kéo dài từ 3 đến 5 giờ, thực hiện ba lần mỗi tuần. Nếu thực hiện tại nhà, bạn sẽ cần điều trị 6 hoặc 7 ngày mỗi tuần, mỗi lần kéo dài từ 2 đến 3 giờ.

Một số bệnh viện và trung tâm chạy thận uy tín tại Việt Nam:

Tại hà nội:

• Bệnh viện Bạch Mai – Khoa Thận nhân tạo
• Bệnh viện Hữu Nghị Việt Đức
• Bệnh viện Thanh Nhàn
• Bệnh viện Lão khoa Trung ương

Tại Thành phố Hồ Chí Minh:

• Bệnh viện Chợ Rẫy – Khoa Thận nhân tạo
• Bệnh viện Nhân Dân 115
• Bệnh viện Đại học Y Dược TP.HCM
• Bệnh viện Thống Nhất

Tại các tỉnh thành khác:

• Bệnh viện Đa khoa tỉnh (hầu hết đều có đơn nguyên lọc máu)
• Một số phòng khám tư nhân lớn có hợp tác với bác sĩ thận học và trang bị đầy đủ máy móc chạy thận (cần kiểm tra kỹ giấy phép và đội ngũ bác sĩ)

Nếu bạn hoặc người thân đang trong quá trình điều trị bằng chạy thận nhân tạo, đừng bỏ qua những thông tin quan trọng này. Việc hiểu rõ và chuẩn bị tốt sẽ giúp hành trình điều trị trở nên an toàn và hiệu quả hơn.

Tìm hiểu thêm: Chạy thận nhân tạo là gì? khi nào thì cần chạy thận? – Dược Sĩ Quang