Người bệnh suy thận nên ăn gì và kiêng thực phẩm gì?

Suy thận là một bệnh lý nghiêm trọng, ảnh hưởng lớn đến sức khỏe và chất lượng cuộc sống. Bên cạnh các phương pháp điều trị, chế độ ăn uống cũng đóng vai trò quan trọng trong việc kiểm soát bệnh, làm chậm tiến triển và ngăn ngừa các biến chứng của bệnh suy thận. Bài viết này sẽ cung cấp thông tin chi tiết về chế độ ăn uống cho người suy thận, giúp bạn hiểu rõ hơn về những thực phẩm nên ăn và tránh, cũng như những lưu ý quan trọng cần tuân thủ.

Bệnh suy thận mạn là gì?

Suy thận mạn (hay còn gọi là bệnh thận mạn tính) là tình trạng chức năng thận suy giảm dần theo thời gian, không thể hồi phục và tiến triển ngày càng xấu đi. Thận đóng vai trò quan trọng trong việc lọc chất thải và duy trì sự cân bằng hóa học trong cơ thể. Khi thận bị tổn thương, chúng không thể thực hiện các chức năng này một cách hiệu quả, dẫn đến sự tích tụ chất thải và các vấn đề sức khỏe khác.

Triệu chứng của suy thận mạn là gì?

Ở giai đoạn đầu, suy thận mạn thường không có triệu chứng rõ ràng. Khi bệnh tiến triển nặng, các triệu chứng dần rõ ràng hơn có thể bao gồm:

• Mệt mỏi, yếu sức: Do thiếu máu và sự tích tụ chất thải trong cơ thể.
• Phù: Do thận không thể loại bỏ chất lỏng dư thừa.
• Tiểu nhiều vào ban đêm: Do thận mất khả năng cô đặc nước tiểu.
• Buồn nôn, chán ăn: Do sự tích tụ chất thải trong cơ thể.
• Ngứa: Do chất thải tích tụ trong máu.
• Đau lưng, đau hông: Có thể do các vấn đề về thận hoặc đường tiết niệu.
• Khó thở: Do chất lỏng tích tụ trong phổi hoặc thiếu máu.

Tại sao chế độ ăn uống lại quan trọng đối với người suy thận?

Thận có chức năng lọc chất thải và điều hòa các chất điện giải trong máu. Khi chức năng thận suy giảm, các chất này có thể tích tụ lại, gây ra nhiều vấn đề sức khỏe. Vì thế kiểm soát chế độ ăn uống khoa học giúp:

• Kiểm soát các chất điện giải: Giảm lượng kali, phốt pho và natri trong máu, ngăn ngừa các biến chứng nguy hiểm.
• Giảm gánh nặng cho thận: Hạn chế các chất độc hại, giúp thận hoạt động hiệu quả hơn.
• Ngăn ngừa biến chứng: Giảm nguy cơ loãng xương, bệnh tim mạch, tăng huyết áp và các vấn đề khác.

Những nguyên tắc trong chế độ ăn cho bệnh nhân suy thận mạn?

Những nguyên tắc xây dựng chế độ dinh dưỡng mà người bị suy thận cần chú ý là:

• Hàm lượng protein vào khoảng từ 0,6 – 0,8 kg cân nặng/ngày, số lượng phụ thuộc vào mức độ nghiêm trọng của bệnh.
• Năng lượng cần cung cấp ở mức từ 35 – 40 kcal/kg cân nặng/ngày.
• Lipid đạt từ 20 – 25 % tổng năng lượng hàng ngày.
• Natri ổn định dưới mức 2000mg/ngày, tương đương 2,5 – 5 g muối.
• Kali ở mức từ 2000 – 3000 mg/ngày.
• Hàm lượng Phospho cần bổ sung là 300 – 600mg/ngày.
• Canxi vào khoảng 900 – 1200 mg/ngày.

Ngoài ra, trong chế độ ăn cần phải chú ý:

• Hạn chế muối và đường.
• Tăng cường bổ sung các loại thực phẩm giàu vitamin tan trong nước, chất xơ.
• Không uống quá nhiều nước, mức độ tùy vào tình trạng bệnh.

Đối với bệnh nhân chạy thận thì chế độ ăn sẽ có nhiều thay đổi tùy vào số lần chạy trong tuần. Tuy nhiên, với bất kỳ trường hợp nào, nếu muốn biết bệnh nhân suy thận nên ăn gì hay kiêng gì, bạn cũng cần phải tham khảo ý kiến của bác sĩ chuyên khoa để đảm bảo hỗ trợ tốt nhất cho quá trình điều trị.

Bệnh nhân suy thận nên ăn gì và không nên ăn gì?

Những loại thực phẩm người suy thận nên ăn

• Thực phẩm giàu tinh bột với hàm lượng đường thấp như khoai lang, gạo trắng, gạo lứt,…
• Bổ sung nhiều loại rau củ quả như súp lơ, ớt chuông, củ cải, củ dền đỏ, cải turnip, cải lông, bắp cải, nấm shiitake, hành tây, tỏi,…
• Ăn nhiều trái cây như nho, việt quất, táo, dứa, dâu tây, bơ,…
• Bổ sung thêm các loại hạt như macca, kiều mạch, Bulgur,… và ngũ cốc, yến mạch.
• Ưu tiên sử dụng các loại chất béo có nguồn gốc thực vật như dầu oliu, dầu mè,…
• Uống nước lọc, nước ép hoa quả, trà xanh, nước râu ngô,… ở mức độ vừa phải.

Những loại thực phẩm người suy thận không nên ăn

• Các loại thực phẩm có chứa nhiều muối và đường đóng hộp, đồ muối chua, thịt hun khói, bánh mì trắng, khoai tây,… Đồng thời, hạn chế các loại gia vị này khi chế biến món ăn hàng ngày.
• Không nên ăn các loại bánh quy, bánh ngọt, đồ uống có gas, nước ngọt.
• Những loại thực phẩm giàu photpho và kali như tôm khô, thịt bò, nho khô, thanh long, chuối, kiwi,… và các loại rau màu xanh đậm như rau ngót, ray muống,…
• Các loại thực phẩm có hàm lượng đạm cao như thịt heo, ức gà,… có thể gây áp lực lớn đối với thận.
• Thực phẩm cay nóng, quá nhiều dầu mỡ, nội tạng động vật,… sẽ gây tác động tiêu cực đến thận đồng thời dẫn đến nhiều bệnh lý khác.
• Thịt gia cầm có chứa nhiều ure và đạm nên người bị suy thận cũng cần phải hạn chế trong khẩu phần ăn hàng ngày.
• Chỉ uống ở mức vừa phải theo tình trạng bệnh, đặc biệt với người bị phù.
• Không sử dụng các loại đồ uống có cồn, rượu, bia, thuốc lá, cà phê.

Lưu ý quan trọng cho người suy thận đang trong quá trình điều trị

• Tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng: Chế độ ăn uống cần được cá nhân hóa dựa trên giai đoạn bệnh, tình trạng sức khỏe và các bệnh lý kèm theo.
• Theo dõi lượng nước uống: Kiểm soát lượng nước để tránh quá tải dịch, đặc biệt là khi chức năng thận giảm.
• Đọc kỹ nhãn thực phẩm: Kiểm tra hàm lượng kali, phốt pho và natri để lựa chọn phù hợp.

Chế độ ăn uống khoa học là yếu tố quan trọng giúp người suy thận kiểm soát bệnh, cải thiện chất lượng cuộc sống và kéo dài tuổi thọ. Hãy luôn tham khảo ý kiến của các chuyên gia y tế để có được lời khuyên tốt nhất cho tình trạng của mình.